از اینکه کشور افغانستان متشکل از اقوام مختلف مانند پشتون، تاجک، ازبک، هزاره، ایماق و غیره می باشد هرکدام دارای کلاه و فرهنگ خاص می باشد. هزاره ها در هر ولایت فرهنگ متفاوت دارد. مانند کلاه گلکی، کلاه چهارترک، کلاه خلقی، کلاه ارقچی (عرقچین)، کلاه قره قل، کلاه قبتومار، کلاه گلدوزی دستی و ماشینی....
کلاه چهارترک از چهار تکه پارچه سفید یا رنگی ساخته می شد. برخی از این کلاه ها ساده بود و بدون کدام طرح خاص تهیه میگردید. برخی دیگر با دست دوخته می شدند و سوزن دوزی آن ساده و آسان بود. کلاه چهارترک را بیشتر پیرمردان سر میکردند.
کلاه خلقی دارای رنگ های متنوع بود که تنوع رنگ در آن بستگی به مقدار نخ رنگی داشت که در آن به کار میرفت. این کلاه با سوزن دوخته می شد. کلاه خلقی با نخ استرج بسیار معروف بود. طرح های کلاه خلقی بیش تر مثلثی، لوزی و در وسط کولاه مربعی و دایره یی بود. این کلاه را بیشتر جوانان سر میکردند. بعد ها در دوران حاکمیت کمونیستهای افغانستانی(خلقی)ها این کلاه، به کلاه خلقی معروف شد. زیرا این کلاه مانند پرچم خلقی ها بیشتر به رنگ سرخ(قرمز) بود.
کولاه ارقچی(عرقچین) با نخ نایلونی سفید دوخته می شد. زمینه ی این کلاه پارچه ی سفید رنگی بود که بهآن(تفته) میگفتند. زنان و دختران جوان و نوجوان با سوزن این کلاه بسیار زیبا و ظریف را در مدت یک الی دو ماه میدوختند. کلاه عرق چین را همه مردان سر میکردند. این کلاه ویژه مردم غزنی به خصوص جاغوری بود.
این نوع کلاه در اکثر ولایات افغانستان مروج میباشد و یکی از زیباترین نوع کلاه دست دوزی سنتی هزارگی می باشد که طرح های زیبا با تار استریج رنگ های مختلف در قسمت بالا و اطراف (دور) کلاه با دست گلدوزی می شود و همچنین یک توپوک در قسمت وسط آن ایجاد میگردد این کلاه شبیه کلاه ترک تباران افغان میباشد با کمی تفاوت که این کلاه به شکل منظم دارد و کلاه ترک تباران افغان شکل غیرمنظم دارد.
این کلاه از تکه های شال ساده با تارهای رنگ سفید، طلایی و سیاه توسط ماشین طرح و گل های زیبا و جذاب در قسمت بالا و اطراف آن گلدوزی میشود معمولا با لباس های پیراهن و تنبان سر می کنند .
این کلاه از تکه ساده شال با مهارت و هنرنمایی زنان افغان طرح و دیزاین های زیبا و دلنشین با دست گلدوزی می شود. از اینکه این کلاه با دست توسط زنان و دختران هزاره گلدوزی می شود از کیفیت گلدوزی خوب برخوردار می باشد و متقاضیان بی شماری در داخل و خارج کشور دارد و یکی از محبوبترین کلاه های هزارگی می باشد که معمولا جوانان هزاره در مراسم های خاص فرهنگی، عروسی و سایر برنامه های سنتی سر می نمایند.
این کلاه یکی از کلاه های خاص و مشهورفرهنگی افغانی می باشد که نه تنها قوم هزاره، بلکه تمام اقوام افغانستان بدلیل گرم و نرم بودن آن استفاده می نمایند. این کلاه در قدیم از پوست بره ای نو متولد شده قبل از دسترسی مادر بره (گوسفند) به محض بدنیا آمدن بره ذبح میگردید و از پوست آن کلاه قره قل ساخته می شدند. که این کلاه تا هنوز یکی از کلاه های پرطرفدار فرهنگی افغانی می باشد که نه تنها در داخل افغانستان بلکه در خارج از افغانستان نیز متقاضیان زیاد دارد.
انواع کلاه سنتی هزارگی در ولایت دایکندی
انواع کلاه سنتی هزارگی در ولایت غزنی
انواع کلاه سنتی هزارگی در ولایت ارزگان
انواع کلاه سنتی هزارگی در ولایت بهسود
انواع کلاه سنتی هزارگی در ولایت مزار شریف
انواع کلاه سنتی هزارگی در ولایت غور
۳۰۳ ۱۹۵ ۴۲۱ ۶۱+
۷۱ هارو رود، اوبرن، نیو ساوت ولز ۲۱۴۴، استرالیا